ทำหมันแล้วอยากกลับมามีลูกได้ไหม

หากพูดถึงเรื่องการทำหมัน หลายคนอาจคุ้นเคยกับการทำหมันของผู้หญิงมากกว่า แต่ในความเป็นจริงแล้ว มีการทำหมันชายด้วยเช่นกัน ซึ่งเป็นกระบวนการคุมกำเนิดแบบถาวรที่ใช้กันมานาน

ปัจจุบันผู้ชายจำนวนไม่น้อยให้ความสนใจการทำหมันชายมากขึ้น เพราะเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันการตั้งครรภ์ โดยเฉพาะสำหรับผู้ที่มีบุตรเพียงพอแล้ว หรือมีเหตุผลส่วนตัวในครอบครัวที่ไม่ต้องการมีบุตรเพิ่ม

โดยทั่วไป การทำหมันชายมีอัตราความล้มเหลวต่ำมาก (ไม่เกิน 1%) แต่ในบางกรณี ผู้ที่ทำหมันแล้วอาจมีความต้องการกลับมามีบุตรอีกครั้ง จึงเกิดคำถามว่า ทำหมันแล้วสามารถกลับมามีลูกได้หรือไม่?

การทำหมันชาย คืออะไร

ทำหมันชาย (Vasectomy) คือการคุมกำเนิดแบบถาวร แพทย์จะตัดท่อนำอสุจิ ทำให้ตัวอสุจิจากอัณฑะไม่สามารถลำเลียงไปยังกระเปาะพักเชื้อที่อยู่บริเวณด้านหลังของต่อมลูกหมากได้ ถือว่าเป็นการผ่าตัดแผลเล็ก เจ็บน้อย ไม่ต้องเย็บ หรือพักฟื้นนาน มีภาวะแทรกซ้อนต่ำ ผู้ชายที่กระทำกิจกรรมทางเพศ หรือฝันเปียกจนถึงจุดของการหลั่งของเหลวออกมา อสุจินั้นจะมีแต่น้ำสีขาวขุ่น ไม่มีตัวอยู่ หากมันเข้าไปในไข่ ก็ไม่สามารถปฏิสนธิได้ การตั้งครรภ์ของผู้หญิงจึงไม่เกิดขึ้น

ทำหมันแล้วอยากกลับมามีลูกได้ไหม

ผู้ชายที่ผ่านการทำหมัน แล้วต้องการแก้หมันเพื่อกลับมามีบุตรอีกครั้ง ก็สามารถทำได้ แต่มีค่าใช้จ่ายสูง และผลลัพธ์จะขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น ความชำนาญและขีดความสามารของแพทย์ผู้ทำการผ่าตัดแก้ไข และระยะเวลาหลังจากการผ่าตัดทำหมันว่านานเกินไปจนยากจะแก้ไขหรือไม่ อายุและสุขภาพของผู้ทำหมันและคู่ครอง

ก่อนตัดสินใจ แก้หมัน ต้องรู้อะไรก่อน

สาเหตุที่แท้จริงที่ทำให้ไม่ท้อง เกิดจากอะไร เกิดจากฝ่ายหญิงที่ทำหมัน หรือเกิดจากฝ่ายชาย ดังนั้นก่อนการแก้หมันคุณหมอจะแนะนำให้มีการตรวจร่างกายทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงก่อนการแก้หมัน เพราะหากโอกาสที่จะท้องเองน้อย

การต่อหมันหรือแก้หมันก็ไม่เกิดประโยชน์ แต่หากต้องการมีลูกจริง ๆ อาจจะพิจารณาเปลี่ยนวิธีจากการแก้หมัน เป็นการทำเด็กหมดแก้วแทน เนื่องจากการทำเด็กหลอดแก้ว ไม่ได้ใช้ท่อนำไข่ แต่เป็นเทคโนโลยีที่ให้อสุจิเกิดการผสมกับไข่ภายนอกร่างกาย และนำกลับไปฝังตัวที่โพรงมดลูก ซึ่งจะมีโอกาสสำเร็จมากกว่า

ความพร้อมของทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงที่จะตั้งครรภ์ ส่วนใหญ่จะพิจารณาจากสภาพร่างกายและสภาพจิตใจ เช่น โรคประจำตัวบางอย่างที่ไม่เหมาะสมต่อการตั้งครรภ์ หรือเป็นโรคเรื้อรังรุนแรง

ความพร้อมที่จะมีบุตร เช่น สภาพครอบครัว สังคม ความพร้อมในการเลี้ยงดูบุตรหลังคลอด คุณแม่มีความพร้อมมากน้อยแค่ไหน ซึ่งต้องเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ควรพิจารณาก่อนการแก้หมัน

ผลข้างเคียง แก้หมัน

แผลอักเสบติดเชื้อ เลือดคั่งในถุงอัณฑะ ทางเลือกอื่นในการรักษา (Alternative treatment / Procedure)
ในรายทำหมันมาเป็นเวลานานอาจพิจารณาการผสมเทียมเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัด
หลังทำผ่าตัดควรพักผ่อนอยู่บ้าน 2-3 วัน งดเว้นการออกกำลังกาย กิจกรรมหนักๆ และ เพศสัมพันธ์ 1-2 สัปดาห์
ถ้ามีอาการบวม ปวดลูกอัณฑะมาก ควรกลับมาพบแพทย์ทันที
ตรวจน้ำอสุจิหลังผ่าตัด 3 เดือน

ปัจจัยที่มีความสำคัญต่อการแก้หมัน

อายุ โดยเฉพาะผู้หญิงที่อายุเกิน 40 ปี ความเสี่ยงในการแก้หมันสำเร็จ และตั้งครรภ์ได้ก็จะน้อยลง
ปัจจัยด้านการเจริญพันธ์ เช่น มดลูกไม่ปกติ มีเนื้องอก รังไข่ไม่สมบูรณ์ รังไข่ฝ่อก่อนวัย มีปัญหามดลูกโต หรือไข่ทำงานน้อยลง ก็จะทำให้ความสำเร็จลดลง
ปัจจัยของฝ่ายชาย คุณหมอจะแนะนำให้ตรวจน้ำเชื้อของคุณผู้ชายหรือสามีก่อน เพื่อให้มั่นใจว่าน้ำเชื้อของฝ่ายชายสมบูรณ์เพียงพอและพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ เพราะหากแก้หมันผู้หญิงไปแล้ว พบว่าน้ำเชื้อของคุณผู้ชายอ่อน ไม่แข็งแรง มีปริมาณตัวน้อย หรือรูปร่างไม่สมบูรณ์ ก็อาจจะทำให้โอกาสในการตั้งครรภ์ลดลง
โรคประจำตัวบางชนิด เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคไทรอยด์ โรคหัวใจที่คุมไม่ได้ คุณหมอก็จะไม่แนะนำให้ต่อหมัน เนื่องจากหากแก้หมัน แล้วมีการตั้งครรภ์ จะเกิดความเสี่ยงทั้งคุณแม่และลูกสูงขึ้น
ระยะเวลาที่ทำหมัน หากทำหมันผ่านมาเป็นเวลานาน โอกาสประสบความสำเร็จในการตั้งครรภ์ หลังการแก้หมันก็จะลดลง
ความยาวของท่อนำไข่ที่เหลือ หากท่อนำไข่มีความยาวก่อนการแก้หมัน น้อยกว่า 4-5 เซนติเมตร โอกาสประสบความสำเร็จในการต่อหมันและกลับมาตั้งครรภ์ก็จะน้อยลง
ความเชี่ยวชาญของแพทย์ที่จะทำการต่อหมัน

สรุป ทำหมันแล้วอยากกลับมามีลูกได้ไหม

การทำหมันชายเป็นวิธีคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัยสูง แต่ในกรณีที่ต้องการกลับมามีบุตร การผ่าตัดแก้หมันสามารถทำได้ในบางราย ทั้งนี้ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อวางแผนแนวทางการรักษาอย่างเหมาะสมกับแต่ละบุคคล โดยเฉพาะในกรณีที่มีข้อจำกัดจากอายุ ระยะเวลาหลังทำหมัน หรือปัจจัยด้านสุขภาพของคู่สมรส